ماده 1
در این آییننامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار میروند:
الف ـ قانون: قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی ـ مصوب 1389 ـ
ب ـ ابطال گواهینامه: سلب اعتبار قانونی گواهینامه رانندگی راننده متخلف تا زمان اخذ گواهینامه جدید طبق بند (3) ماده (7) قانون.
پ ـ تخلفات رانندگی پرخطر: تخلفات رانندگی احصاءشده در جدول ذیل ماده (7) قانون.
ت ـ دوره آموزشی: فرآیند آموزش تئوری و عملی رانندگی متناسب با نوع گواهینامه ابطالشده در مراکز آموزشی مجاز.
ث ـ نمره منفی: عددی که طبق جدول ذیل ماده (7) قانون حسب مورد برای رانندگان وسایل نقلیه شخصی یا عمومی منظور و در سابقه گواهینامه آنان ثبت میشود.
ج ـ ضبط گواهینامه: اخذ گواهینامه رانندگی و ارسال آن به اداره راهنمایی و رانندگی مربوط و محروم کردن دارنده از مزایای قانونی آن در مدت مقرر.
چ ـ قبض جریمه تسلیمی: قبض جریمهای که توسط مأموران مجاز در قانون پس از رؤیت و تشخیص تخلف و متوقف نمودن وسیله نقلیه با درج مشخصات راننده و وسیله نقلیه و گواهینامه، صادر و به راننده تحویل میشود.
ح ـ واحد رسیدگی: واحد قضایی موضوع ماده (5) قانون.
ماده 2
به مأموران موضوع ماده (2) قانون اجازه داده میشود در صورت تشخیص تخلفات رانندگی پرخطر نسبت به متوقف نمودن وسیله نقلیه اقدام و ضمن صدور قبض جریمه تسلیمی، مشخصات وسیله نقلیه و گواهینامه راننده متخلف را ثبت و گزارش تخلفات را به اداره راهنمایی و رانندگی مربوط ارسال کنند. اداره راهنمایی و رانندگی پس از دریافت گزارش ماموران، متناسب با نمرات منفی، به شرح زیر با راننده متخلف رفتار خواهد کرد:
1 ـ چنانچه متخلف دارای (30) نمره منفی باشد، گواهینامه او به مدت سه ماه ضبط و در پایان مدت مزبور با پرداخت چهارصد هزار (400.000) ریال جریمه نقدی به نفع خزانه عمومی مسترد میشود.
2 ـ پس از اعمال مقررات موضوع بند (1)، چنانچه در اثر ارتکاب تخلفات جدید (25) نمره منفی به متخلف تعلق گیرد، گواهینامه او به مدت شش ماه ضبط و پس از انقضای مدت مزبور و پرداخت ششصد هزار (600.000) ریال به نفع خزانه عمومی مسترد میشود.
3 ـ هرگاه پس از اعمال مقررات بند (2)، در اثر ارتکاب تخلفات جدید (20) نمره منفی به متخلف تعلق گیرد، گواهینامه او ابطال میگردد و بعد از یک سال میتواند برابر مقررات و پس از طی دوره آموزشی و پرداخت یک میلیون (1.000.000) ریال به نفع خزانه عمومی و قبول شدن در آزمونهای مربوط، گواهینامه جدید اخذ نماید.
تبصره ـ به رانندگان وسایل نقلیه حمل بار یا مسافر در معابر برونشهری که مشمول اعمال مقررات ضـبط گواهینامه باشند، به منـظور رساندن محموله یا مسافر به مقصد، رسید موقت گواهینامه با اعتبار حداکثر سه روزه داده خواهد شد. رانندگی پس از خاتمه اعتبار رسید مذکور به منزله رانندگی بدون گواهینامه است.
ماده 3
در صورت ثبت تخلف توسط دوربین، اداره راهنمایی و رانندگی مربوط موظف است ضمن ثبت نمره منفی تخلفات پر خطر، مراتب را از طریق پست، ارسال پیامک یا سامانههای الکترونیکی و یا سایر موارد به دارنده وسیله نقلیه اطلاع دهد.
ماده 4
برای تخلفات ردیفهای (1) تا (7) جدول موضوع ماده (7) قانون در هر مرحله از ارتکاب، نمره منفی منظور خواهد شد و برای تخلفات ردیفهای (8) تا (20) جدول یاد شده در صورت ارتکاب، قبض جریمه صادر و در هر بیست و چهار ساعت صرفاً یک بار نمره منفی در سابقه راننده ثبت خواهد شد.
ماده 5
چنانچه راننده متخلف به مدت شش ماه از زمان ارتکاب آخرین تخلف منجر به نمره منفی در بندهای (1 و 2) و یک سال در بند (3) ماده (2) این آییننامه مرتکب هیچ یک از تخلفات رانندگی نشود، کلیه نمرههای منفی ناشی از تخلفات ارتکابی گذشته بلااثر خواهد شد و تخلف بعدی وی به عنوان اولین تخلف او محسوب میگردد.
تبصره ـ مبنای احتساب نمرات منفی مرحله بعدی، تاریخ پایان قانونی ضبط گواهینامه خواهد بود.
ماده 6
راننده متخلف مکلف است ظرف بیست روز پس از ابلاغ صورت وضعیت مربوط به نمرات منفی، گواهینامه خود را به اداره راهنمایی و رانندگی مربوط تسلیم نماید. در صورت عدم تسلیم در موعد مقرر، راهنمایی و رانندگی پرونده مربوط را به واحد رسیدگی به اعتراضات ارسال و پس از بررسی و عدم وجود عذر موجه علاوه بر جرایم فوق به تناسب، جرایم نقدی بندهای ماده (3) این آییننامه تا دو برابر افزایش مییابد.
ماده 7
کسانی که در مدت ضبط گواهینامه مبادرت به رانندگی نمایند به مرجع قضایی معرفی و به مجازات مقرر برای رانندگی بدون گواهینامه محکوم میشوند.
آیین نامه اجرایی ماده 29
مصوب: 1391/05/15
ماده ۱
در این آییننامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار میروند:
الف ـ بررسی اصالت وسیله نقلیه: مطابقت مشخصات و مختصات فنی وسیله نقلیه با اسناد مسلمالصدور و سوابق شمارهگذاری توسط کارشناس راهنمایی و رانندگی.
ب ـ تعویض پلاک: فک پلاک متعلق به مالک از روی وسیله نقلیه و اختصاص پلاک به منتقلالیه و ثبت اطلاعات منتقلالیه به عنوان آخرین مالک در سامانه شمارهگذاری و صدور سند مالکیت و کارت شناسایی خودرو و نصب پلاک مربوط به مالک جدید بر روی وسیله نقلیه.
پ ـ دیون معوق: مالیات و عوارض پرداخت نشده وسیله نقلیه تا زمان تعویض پلاک.
ت ـ جریمهها: جریمههای مربوط به تخلفات رانندگی با وسیله نقلیه مورد معامله تا زمان انتقال مالکیت.
ث ـ مراکز تعویض پلاک: مراکز خدمات خودرویی که با مجوز و تحت نظارت راهنمایی و رانندگی فعالیت مینمایند.
ماده ۲
دارندگان وسایل نقلیه یا نماینده قانونی آنان مکلفند قبل از هر گونه نقل و انتقال وسیله نقلیه در دفاتر اسناد رسمی، ابتدا با در دست داشتن مدارک مالکیت وسیله نقلیه به ادارات راهنمایی و رانندگی و یا مراکز تعویض پلاک مراجعه نمایند.
ماده ۳
ادارات راهنمایی و رانندگی و مراکز تعویض پلاک مکلفند نسبت به بررسی و احراز اصالت وسیله نقلیه، هویت دارندگان وسایل نقلیه، اخذ گواهی دیون معوق، جریمههای رانندگی و تعویض پلاک به نام مالک جدید اقدام نمایند.
تبصره ـ چنانچه وسیله نقلیه فاقد اصالت تشخیص داده شود یا دارای منع قانونی نقل و انتقال باشد پلاک آن تعویض نمیشود.
ماده ۴
دفاتر اسناد رسمی مجاز به صدور سند نقل و انتقال وسیله نقلیه قبـل از مراجعه دارنـدگان وسایل نقـلیه به ادارات راهنـمایی و رانندگی و یا مراکز تعویض پلاک نمیباشند.
ماده ۵
راهنمایی و رانندگی موظف است به منظور سهولت و تسریع در اجرای این آییننامه نسبت به پیشبینی استقرار واحدهای اجراییات، باجههای بانکی یا دستگاههای خودپرداز به منظور پرداخت جرائم رانندگی و دیون معوق در مراکز تعویض پلاک اقدام نماید.
تبصره ـ بانک مرکزی جمـهوری اسلامی ایران هماهنگی لازم را جهت استقرار باجههـای بانکی در مراکز تعویـض پلاک در صـورت درخواست راهـنمایی و رانندگی به عمل میآورد.
ماده ۶
نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران (راهنمایی و رانندگی) میتواند با همکاری سازمان ثبت اسناد و املاک کشور امکان استقرار دفاتر اسناد رسمی را به تعداد کافی در مراکز تعویض پلاک فراهم آورد.
تبصره ۱ـ در صورت موافقت و اعلام نیروی انتظامی با استقرار دفاتر اسناد رسمی در مراکز تعویض پلاک، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور نسبت به تعیین و اعلام فهرست دفاتر اسناد رسمی به نیروی انتظامی اقدام مینماید.
تبصره ۲ـ حضور دورهای دفاتر اسناد رسمی در مراکز یادشده هفتگی بوده و تمدید آن با رعایت نوبت بلامانع است.
ماده ۷
وسایل نقلیه وارداتی و خودروهای ساخت داخل که سابقه شمارهگذاری در سامانه راهنمایی و رانندگی ندارند مشمول این آییننامه نمیباشند.
آیین نامه اجرایی تبصره 1 ماده 15
مصوب: 1391/10/17
ماده 1
در این آییننامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار میروند:
الف ـ قانون: قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی ـ مصوب 1389 ـ
ب ـ شورای عالی: شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور
پ ـ معابر شهری پرترافیک: معابر شهری موضوع ماده (2) این آییننامه
ت ـ پارک حاشیهای: توقف خودرو در معابر شهری پرترافیک در محلی که دارای ویژگیهای زیر باشد:
1 ـ ابعاد آن حداقل 250 سانتی متر در 400 سانتی متر باشد.
2 ـ زاویه آن متناسب با سطح سرویس طراحی شده باشد.
3 ـ با نصب علایم مشخص شده باشد.
ث ـ متصدیان: افرادی که در چارچوب ماده (8) این آییننامه جذب و بکارگیری میشوند و کنترل پارک حاشیهای یک معبر را بر عهده دارند.
ج ـ ممنوعیت توقف: مجاز نبودن توقف و پارک وسیله نقلیه در نقاطی که با نصب علائم یا براساس ماده (163) آییننامه راهنمایی و رانندگی معین گردیده است.
چ ـ ایست سنج (پارکومتر): دستگاهی الکترونیکی که نشاندهنده زمان مجاز توقف متناسب با میزان حق توقف میباشد.
ماده 2
ویژگی های معابر شهری پر ترافیک به شرح زیر تعیین میشود:
1 ـ فاقد ممنوعیت توقف و دارای تردد پر حجم و پایدار در فاصله زمانی هفت صبح تا نه شب باشند.
2 ـ در حاشیه آنها مراکز یا مجتمعهای تجاری یا خدماتی یا خدمات عمومی یا آموزشی یا رفاهی یا درمانی و یا تفریحی باشد.
3 ـ حداقل از نوع جمعکننده و حداکثر شریانی درجه (2) موضوع بند (86) ماده (1) آییننامه راهنمایی و رانندگی (موضوع تصویبنامه شماره 20873/ت29169 هـ مورخ 8/4/1384) باشند.
4 ـ بنبست نباشند.
5 ـ سطح سرویس آنها حداقل در سطح شاخص D و C استاندارد ملی معابر شهری باشد.
6 ـ حداکثر سرعت پیشبینی شده در طراحی مسیر بیش از شصت کیلومتر در ساعت نباشد.
7 ـ مسیر پیادهرو از سطح سواره رو مستقل باشد.
8 ـ حداکثر شیب طولی مسیر دوازده درصد باشد.
ماده 3
توقف وسیله نقلیه در محلهایی که برای پارکهای حاشیهای در نظر گرفته شده است با رعایت سایر مقررات راهنمایی و رانندگی در نیم ساعت اول توقف رایگان خواهد بود. دریافت حق توقف در معابر یادشده برای مازاد بر نیم ساعت محاسبه و دریافت میشود.
تبصره ـ در صورت اشغال بیش از یک محل توقف توسط یک خودرو، حق توقف متناسب با تعداد محلهای اشغال شده دریافت میشود.
ماده 4
معابر شهری پرترافیک با توجه به شاخصهای موضوع ماده (2) با تصویب شورای عالی تعیین میشود.
تبصره ـ شـورای عالی موظـف است ظرف دو مـاه از تاریخ وصول پیشنهاد در خصوص تعیین معابر شهری پر ترافیک تصمیمگیری نماید.
ماده 5
پارک وسیله نقلیه در معابر شهری پر ترافیک بدون پرداخت حق توقف پس از نیم ساعت اول به منزله ارتکاب تخلف توقف ممنوع خواهد بود که توسط مأموران موضوع ماده (2) قانون با آن برخورد خواهد شد.
ماده 6
راهنمایی و رانندگی موظف است با استفاده از ساز و کارهای مناسب نسبت به کنترل مستمر معابر شهری پرترافیک اقدام نماید.
ماده 7
شهرداریها مکلفند در معابر شهری پر ترافیک تجهیزات لازم از قبیل ایست سنج (پارکومتر) یا کارت پارک نصب و تجهیزات لازم را برای اخذ حق توقف از قبیل دستگاههای خودپرداز و امثال آن و واریز آن به حساب تمرکز وجوه در خزانه نزد بانک عامل فراهم نمایند.
تبصره1 ـ دریافت هرگونه وجه نقد توسط متصدیان ممنوع است.
تبصره2 ـ صددرصد (100%) درآمد حاصل از پرداخت حق توقف تا پایان هر سال توسط خزانه به حساب شهرداری مربوط واریز میشود تا جهت احداث توقفگاه (پارکینگ) در همان شهر هزینه نماید.
ماده 8
شرایط جذب و بکارگیری متصدیان به شرح زیر تعیین میشود:
الف ـ دارا بودن حداقل مدرک سوم راهنمایی
ب ـ نداشتن سوء پیشینه مؤثر کیفری
پ ـ گذراندن دوره آموزشی مربوط
ت ـ دارا بودن یکی از گواهینامههای رانندگی معتبر
ث ـ دارا بودن سلامت جسمی و روانی لازم و نداشتن اعتیاد به مواد مخدر، روانگردان و الکلی
ماده 9
وظایف متصدیان به شرح زیر تعیین میشود:
الف ـ کنترل مستمر تجهیزات و اطمینان از سالم بودن آنها
ب ـ کنترل نحوه پارک وسایل نقلیه در محلهای تعیین شده
پ ـ راهنمایی رانندگان به استفاده صحیح از تجهیزات و نحوه محاسبه حق توقف
تبصره ـ متصدیان حق مداخله در اجرای مقررات راهنمایی و رانندگی را ندارند.
ماده 10
متصدیان در طول ساعات تعیین شده (7 صبح تا 9 شب) با لباس مخصوص و متحدالشکل در سراسر کشور مطابق دستورالعمل وزارت کشور و با نصب نام و نشان روی لباس و همراه داشتن کارت شناسایی معتبر صادر شده از سوی شهرداری نسبت به انجام وظایف خود اقدام مینمایند.
ماده 11
شهرداریها موظفند نسبت به آموزش سرفصلهای نظری و عملی وظایف متصدیان براساس وظایف موضوع ماده (9) این آییننامه اقدام نمایند.
تبصره ـ سرفصلهای نظری و عملی موضوع این ماده ظرف سه ماه توسط شورای عالی تهیه و ابلاغ میشود.
ماده 12
شهرداریها موظفند ظرف شش ماه پس از ابلاغ این آییننامه وضعیت فعلی پارک حاشیهای را با مفاد این آییننامه تطبیق دهند.
ماده 13
گزارش سالانه اجرای این آییننامه تا پایان اردیبهشت سال بعد توسط شهرداری مربوط به شورای عالی ارایه خواهد شد.