فصل ۱۷ – امور املاک
۲۵۸
تقاضای ثبت املاك دولتی
بند ۲۵۸- تقاضای ثبت املاك دولتی و املاكی كه بموجب قوانین خاص در مالكیت دولت قرار میگیرد و از طرف سازمانهای مربوطه بعمل میآید.بند ۳۴۸ مجموعه بخشنامه های ثبتی تا آخر سال ۴۹ (اصلاحی).
۲۵۹
درخواست ثبت و تحدید حدود سهام مجهول المالك
بند ۲۵۹- در موقع درخواست ثبت سهام مجهول المالك املاكی كه قسمتی از آن درخواست ثبت و تحدید حدود شده احراز تصرفات مالكانه متقاضی ثبت ضرورت دارد نمایندگانی كه مأمور تحدید حدود سهام مشاعی این قبلی املاك هستند بایستی برای تسهیل كار نام مالك و یا مالكین سهام مشاعی مجهول المالك را تحقیق و در صورت مجلس تحدید منعكس نمایند.بند ۳۴۳ مجموعه بخشنامه های ثبتی تا آخر سال ۴۹
۲۶۰
درخواست ثبت معادن و زمین شامل معدن
بند ۲۶۰- قبول درخواست ثبت معادن و اراضی ملكی اشخاص كه مشتمل بر معادن است با توجه به قانون و مقررات مصوبه بعمل می آید.بند ۳۴۲ مجموعه بخشنامه های تا آخر سال ۴۹
۲۶۱
رعایت ماده ۱۷ قانون تقسیم و فروش در قبول ثبت اراضی
بند ۲۶۱- الف: قبول تقاضای ثبت اراضی موات از اشخاص ممنوع است.ب: ادامه عملیات ثبتی و صدور سند مالكیت بدرخواست ثبتهای جاری موكول به احراز موات نبودن مورد ثبت و عدم تجاوز به اراضی موات است.بند ۳۴۰ مجموعه بخشنامه های تا آخر سال ۴۹ (اصلاحی).
۲۶۲
اظهار نامه ثبتی و درخواست ثبت ملك
بند ۲۶۲- مشخصاتی كه در اظهارنامه و پاسخ استعلام و صورتمجلس تحدید و سند مالكیت باید قید شود:در كلیه اظهارنامه ها علاوه بر نشانی متقاضی حتی الامكان نقشه یا كروكی ملك ضمیمه شده و مساحت ملك ضمن تعیین محل وقوع و مشخصات آن از حیث نام قریه و بخش و خیابان و كوچه با كمال وضوح قید و در پاسخ استعلام دفاتر و همچنین در صورتمجلس تحدید و سند مالكیت مزبور درج شود.بند ۳۴۰ مجموعه بخشنامه های تا آخر سال ۴۹ (اصلاحی).
۲۶۳
تسهیل در امر قبول تقاضای ثبت
بند ۲۶۳- بمنظور رفاه بیشتر در اجرای قانون ثبت عمومی و ترغیب افراد به ثبت املاك خود مقرر میدارد كه تقاضای ثبت را بر مبنای بهای تعیین شده از طرف مالك قبول نمایند.بدیهی است در موقع ثبت ملك در دفاتر املاك طبق ماده ۱۸ آئین نامه
قانون ثبت ارزیابی و بقیه حقوق دولتی وصول خواهد شد تا بدین طریق هر چه زودتر عملیات ثبتی املاكی كه تاكنون به ثبت نرسیده خاتمه پذیرد.بخشنامه ۱۹۵۲/۳-۱۴/۴/۵۷
۲۶۴
درخواست ثبت قبرستانهای عمومی و بستر مسیلها
بند ۲۶۴ – الف: قبول درخواست ثبت قبرستانهای عمومی و بستر مسیلها از اشخاص اكیداً ممنوع است.ب: در مورد املاكی كه حدود آنها مجاورت با رقبات فوق الذكر دارد در موقع تحدید حدود علاوه بر ارسال یك نسخه از آگهی تحدیدی به مراجع ذیصلاح نماینده مرجه مربوطه را هم دعوت نمایند كه از تجاوز احتمالی مجاورین با پلاكهای عمومی فوق الاشعار جلوگیری شود.بند ۳۵۵ مجموعه بخشنامه های ثبتی تا آخر سال ۴۹ (اصلاحی).
۲۶۵
تكمیل اظهارنامه های ثبتی
بند ۲۶۵- چون طبق بند سوم ماده ۲۲ آئین نامه قانون ثبت املاك باید حدود ملك و متعلقات آن در اظهارنامه هائی كه فاقد ذكر حدود است و حدود را معطوف باستشهادیه پیوست اظهارنامه میكند خودداری و متقاضی را راهنمائی كنند كه اظهارنامه را تكمیل كند. (موضوع بخشنامه ۲۹۰/۳-۲۳/۱/۵۴).
۲۶۶
نحوه ثبت غیرمنقول براساس حكم دادگاه
بند ۲۶۶- در مورد ثبت مال غیرمنقول كه بموجب اجرائیه دادگاه از مال محكوم علیه منتقل بغیر گردیده است ثبت آن بنامه منتقل الیه باید مسبوق بدستور تملیك محاكم رسمی دادگستری بوده باشد.بند ۳۸۴ مجموعه بخشنامه های تا آخر سال ۴۹
۲۶۷
عدم قبول تقاضای ثبت انهار طبیعی و سیلابها
بند ۲۶۷- چون براساس قانون توزیع عادلانه آبها كه كلیه آبهای جاری در رودخانه ها و انهار طبیعی و سیلابها و فاضلابها و غیره در اختیار حكومت جمهوری اسلامی ایران است و حفظ و بهره برداری از آن به وزارت نیرو محول و ایجاد هر نوع اعیانی در بستر آنها و رودخانه ها بدون اجازه وزارت مزبور ممنوع میباشد و نظر به اینكه قلمرو شمول این اختیار وزارت نیرو میباشد و با عطف توجه بماده ۵۲ قانون مرقوم كه مقرر میدارد كلیه قوانین و مقررات مغایر با آن در قسمتی كه مغایرت دارد ملغی است، علیهذا مقررات تبصره ۶ ماده ۹۶ قانون اصلاح قانون شهرداریها مصوب سال ۱۳۴۵ با تصویب قانون مذكور در این قسمت منسوخ است.بند بخشنامه ۹۸۴۰/۱۰-۱۲/۹/۵۴ با اصلاح
۲۶۸
اماكن باستانی
بند ۲۶۸- از قبول درخواست ثبت اماكن و آثار باستانی اراضی مربوطه كه فهرست آن از طرف مراجع ذیصلاح اعلام شده یا میشود از اشخاص خودداری و چنانچه نسبت به این قبلی اماكن قبلاً تقاضای ثبت پذیرفته شده باشد، با رسیدگی لازم و معاینه محل مراتب را به
سازمان ثبت گزارش و بعلاوه هنگام تحدید حدود رقبات مجاور اماكن و اراضی مزبور وقت تحدید حدود را ضمن ارسال یك نسخه آگهی تحدیدی مراتب را قبلاً بمراجع ذیصلاح اصلاح دهند.بند ۳۵۰ مجموعة بخشنامه های تا آخر سال ۴۹ (اصلاحی).
۲۶۹
تقاضای ثبت، تحدید یا تفكیك حدود اراضای مجاور املاك متعلق یا مورد تصرف ارتش
بند ۲۶۹- در موقع پذیرفتن درخواست ثبت ملك از اشخاص كه قطعاً با معاینه محلی قبلی صورت خواهد گرفت و همچنین در موقع تحدید حدود ملك اشخاص كه در مجاورت املاك مورد ثبت یا مورد تصرف ارتش قرار گرفته در حدود قانونی و مقررات دقتهای لازم از قبیل تصرف مالكانه متقاضی و تعیت از حدود قانونی املاك مزبور مرعی داشته و توجه نمایند حقی از ارتش ضایع نشود.بند ۳۵۲ مجموعة بخشنامه های تا آخر سال ۴۹
۲۷۰
قبول تقاضای ثبت
بند ۲۷۰- بقرار اطلاع اغلب اشخاص مسیل و یا رودخانه متروكه را تسطیح نموده و درصدد تقاضای ثبت آن بر می آیند، برای جلوگیری از این امر لازم است قبل از قبول تقاضای ثبت اراضی نقشه هوائی از ذینفع مطالبه و پس از تطبیق آن با وضع محل و اطمینان به
اینكه مورد تقاضا مسیل و یا رودخانه متروكه نباشد نسبت به قبول تقاضای ثبت با رعایت مقررات و دستورات صادره قبلی اقدام نمایند.بخشنامه شماره ۶۵۰۴/۳-۲۷/۹/۵۴
۲۷۱
تقاضای ثبت اراضی مجاور ساحلی
بند ۲۷۱- طبق ماده ۱ قانون اراضی ساحلی اراضی كه از پائین رفتن سطح دریای خزر و دریاچه ها و خشك شدن مردابها و باطلاقها حاصل میشود مستحدثه ساحلی محسوب و متعلق به دولت است و بهیچ وجه اشخاص حق تقاضای ثبت آنرا ندارند.در موقع قبول
تقاضای ثبت اراضی مجاور اراضی ساحلی نماینده وزارت كشاورزی را دعوت و با اطلاع و تأیید مأمور و نماینده وزارت مزبور اقدام لازم معمول دارید.بند ۲۵۳ مجموعه بخشنامه های تا آخر سال ۴۹ (اصلاحی).
۲۷۲
چگونگی ادامه عملیات ثبتی توام با انتقال ملك
بند ۲۷۲- نظر به اینكه بعضی از واحدهای ثبتی در مورد معاملاتی كه قبل از درخواست ثبت ملك بموجب سند عادی در محلهائی كه قانون ثبت اجراء گردیده انجام میشود، سوالاتی نموده اند لزوماً اشعار میدارد: هرگاه شخصی كه در دفتر توزیع اظهارنامه پلاكی بنام وی معرفی و ثبت شده باشد و قبل از درخواست ثبت با سند عادی پلاك موصوف را به دیگری انتقال دهد و با رسیدگی كامل اداره ثبت تصرفات مالكانه خریدار سند عادی محرز باشد قبول تقاضای ثبت ب شرایط مذكور از خریدار بلااشكال میباشد، و همچنین
نسبت به املاكی كه در دفتر توزیع اظهارنامه به نام دولت یا شهرداری یا وقف معرفی شده و اشخاص بعنوان ملك خریداری تقاضای ثبت دارند قبل از جلب موافقت مراجع ذیربط از قبول تقاضای ثبت خودداری و با ادارات مربوطه تشریك مساعی نموده و مراقیت نمایند عمل خلافی صورت نگیرد. بخشنامه ۱۱۸۰/۳-۲۱/۲/۵۴ اصلاحی
۲۷۳
ثبت ملك متوفای بلاوارث بنام دولت
بند ۲۷۳ اعلام اداره امور سرپرستی و درخواست خزانه داری كل از نظر اجرای بند ۹ ماده ۲۹۹، قانون امور حسبی برای ثبت ملك متوفای بلاوارث بنام دولت كافی خواهد بود. مطالبه مدارك دیگری لازم نیست.
۲۷۴
نحوه تعیین پلاك ثبتی
بند ۲۷۴- ۱- بطوریكه در ادارات ثبت معمول است در موقع تحدید حدود نماینده ثبت برای مجاوری كه فاقد شماره پلاك است شماره پلاك تعیین مینماید، چون این رویه در عمل ایجاد اشكال نموده و احتمالاً موجب تضییع حق مجاور خواهد شد، مقتضی است منبعد
در موقع قبول تقاضای ثبت این عمل انجام شود یعنی برای مجاورین ملك كه فاقد شماره پلا هستند شماره پلاك تعیین و در دفتر توزیع اظهارنامه قید و در موقع تحدید حدود این قبیل كه قبلاً پذیرفته شده باسد قبل از تحدید حدود پلاك مورد درخواست پلاك مجاورین تعیین گرد.۲- همچنین در موقع قبول تقاضای ثبت اراضی مخصوصاً از دو هزار متر مربع به بالا نقشه مورد تقاضا بوسیله متقاضی تهیه و پیوست اظهارنامه گردد كه در موقع تحدید حدود مورد توجه مأمور عمل قرار گیرد.۳- اغلب دیده شدهاست نمایندگان ثبت در موقع تحدید حدود ملك را به باغ محدود مینمایند بدون آنكه دقت شود كه مجاور باغ است یا خیر و باید توجه داشته باشند كه مجاور را قانوناً و یا عرفاً بتوان باغ اطلاق نمود.۴- صحیح است كه در ماده ۱۷ قانون تقسیم و فروش املاك مورد اجاره بزارعین مستأجر تأیید و تصدی اراضی موات را تا شعاع سی كیلومتر سازمان نسكن و زائد برآن بعهده اداره تعاون و امور روستا محول شده ولی اینموضوع رفع تكلیف از اداره ثبت نمیكند و نمایندگان ثبت مكلفند در موقع قبول تقاضای ثبت به تصرفات مالكانه متقاضی ثبت دقیقاً رسیدگی نموده و از قبول ثبت اراضی كه آثار تصرف در آن مشهود نیست و ظاهراً موات یا مرتع بنظر میرسد، شدیداً خودداری نمایند.بخشنامه ۶۴۶۴/۳-۷/۱۱/۵۳
۲۷۵
اصلاح ماده یك آئین نامه قانون ثبت
بند ۲۷۵- پیروشماره ۴۹۴-۳۰/۱/۵۴ موضوع اضافه شدن دفتر آمار و ثبت اظهارنامه بدفاتر مندرج در ماده یك آئین نامه قانون ثبت، اینك آئین نامه اصلاحی ذیلاً نقل میشود:نظر بماده هفت قانون ثبت اسناد و املاك مورخ ۲۶ اسفند ماده ۱۳۱۰
ماده یك اصلاحی آئین نامه قانون مزبور بشرح زیر اصلاح میشود:ماده ۱: هر اداره یا دایره ثبت اسناد و املاك دارای دفاتر زیر خواهد بود:۱- دفتر املاك۲- دفتر نماینده املاك۳- دفتر املاك توقیف شده۴- دفتر ثبت موقوفات۵- دفتر گواهی امضاء۶- دفتر سپرده ها۷- دفتر توزیع اظهارنامه ها۸- دفتر املاك مجهول المالك۹- دفتر ثب شركتها۱۰- دفتر اسناد رسمی۱۱- دفتر ثبت قنوات۱۲- دفتر آمار و ثبت اظهارنامه – بخشنامه ۱۲۹۶/۳-۲۴/۲/۵۴ و ماده یك آئیننامه قانون ثبت
۲۷۶
دفتر آمار و اظهارنامه
بند ۲۷۶- اكنون كه دفتر كد ۳۰۴ بعنوان دفتر ثبت اظهارنامه ها تهیه و بوسیله اداره كارپردازی به آن واحد ثبتی ارسال میشود، لازم است، اولاً دفتر مزبور تحت نظارت مستقیم رئیس ثبت بوده و در ثانی كلیه ستونهای مربوط به آن بوسیله شخص رئیس ثبت
تكمیل و كمال مراقبت بعمل آید كه بهیچوجه قلم خوردگی نداشته باشد.بخشنامه ۸۲۴/۳-۱۰/۲/۵۴
۲۷۷
اضافه شدن دفتر آمار و ثبت اظهارنامه به دفاتر مندرج در ماده یك آئین نامه قانون ثبت
بند ۲۷۷- برحسب پیشنهاد شاره ۲۴۴/۳-۲۰/۱/۵۴ سازمان ثبت اسناد و املاك كشور و تصویب وزارت دادگستری، ماده یك آئین نامه اصلاحی قانون ثبت طی شماره ۴۹۴/۳-۳۰/۱/۵۴ بخشنامه شده است
و ضمن آن دفتر آمار و ثبت اظهارنامه به دفاتر قانونی ثبت اضافه شده تا مندرجات اظهارنامه با حدود و مشخصات ملك در دفتر مذكور ثبت گردد تا در مواقعی كه اظهارنامه ها پاره شود و حدود ملك مشخص نباشد و یا احیاناً اظهارنامه مفقود و از بین برود از دفتر مذكور استفاده گردد.بنابرانی به اداره كارپردازی سازمان ثبت دستور داده شد در چاپ و توزیع دفتز مزبور اقدام نمایند تا واحدهای ثبتی سریعاً باینتكلیف قانونی عمل نمایند.ماده یك آئیننامه قانونثبت و بخشنامه شماره ۱۲۹۶/۳-۲۴/۲/۵۴
۲۷۸
ابطال اسناد مالكیت املاك موضوع حكم نهائی دادگاه املاك واگذاری حین قبول تقاضای ثبت
بند ۲۷۸- درخواست ثبت املاكی كه طبق احكام نهائی دادگاههای املاك واگذاری و صورتمجلس تحویلی بعمل میاید چنانچه اختلافی بین دادنامه و مدارك و صورتمجلس تحویلی نباشد پس از احراز
و ابطال سند مالكیت صادر بنام محكوم علیه (نسبت بملك مورد تقاضا) پذیرفته میشود و چنانچه اداره املاك مربوط از ارسال سند مالكیت خودداری نماید و پذیرفتن درخواست فقط موقوف به ابطال تمام یا قسمتی از آن باشد ثبت محل با تعیین ضرب الاجل دو ماهه جریان امر را به اداره املاك و مستغلات مزبور اعلام و چنانچه در مدت مذكور سند مالكیت مورد بحث به ثبت محل فرستاده نشود و یا موارد اشكال و اختلاف اعلام نگردد بدرخواست متقاضی ثبت اقدام، و نسبت به وظائفی كه جهت ابطال سند مالكیت بر عهده ادارات ثبت است اقدام خواهد شد.بند ۳۴۶ بخشنامههای ثبتی تا آخر سال ۴۹ (اصلاحی).
۲۷۹
تعقیب جریان ثبتی-موضوع دادنامه دادگاه املاك واگذاری
بند ۲۷۹- نسبت به املاكی كه طبق دادنامه نهائی دادگاه محكوم به ملكیت اشخاص شده و صورتمجلس تحویلی هم در دست دارند، چنانچه مسبوق به درخواست ثبت قبلی محكوم له بوده و جریان ثبتی آن بدون معترض خاتمه یافته باشد عملیات ثبتی محكوم له با رعایت بند مربوطه این مجموعه از نظر ابطال سند مالكیت محكوم علیه نسبت بمورد حكم بنام متقاضی تعقیب شود، والا با اجرای تشریفات مندرج در دو بند بعدی این مجموعه درخواست ثبت از محكوم له پذیرفته شده و كسانی كه حقی برای خود قائل هستند از
حق اعتراض استفاده خواهند كرد.بند ۳۴۴ مجموعه بخشنامه های ثبتی تا آخر سال ۴۹ (اصلاحی).
۲۸۰
تقاضای ثبت موضوع دادنامه دادگاه املاك واگذاری
بند ۲۸۰- در مواردیكه قراء ومزارع متعدد متصل، بصورت واحد بنام محكوم علیه تحدید حدود ودر دفتر املاك ثبت و سند مالكیت صادر شده و سپس نسبت به قسمتی از محدوده بالا بدون ذكر حدود و مشخصات بر وفق دادنامه های صادره
از دادگاه املاك واگذاری و صورتمجلس تحوی و تحویل به مالكیت اشخاص درآمده و محكوم به مذكور بنام محكوم له سابق تقاضای ثبت و تحدید ندارد و باید تقاضای ثبت شود، لازم است ضمن مطالبه سند مالكیت نماینده اداره مربوطه و متقاضی ثبت را نیز جهت تفكیك حدود محكوم به از سایر قسمتها دعوت و در حدود مقررات با حضور و امضاء نماینده مزبور و در صورت عدم حضور نماینده نامبرده با رعایت بند بعدی این مجموعه و با حضور متقاضی ثبت در تفكیك حدود مورد حكم اقدام و سپس با حدود مندرج در صورت تفكیكی تقاضای ثبت محكوم له را قبول و به جریان قانونی بگذارید.بند ۳۴۵ مجموعه بخشنامه ها ثبتی تا آخر سال ۴۹ (اصلاحی).