ماده - 1 - فرمانده منطقه ویژه انتظامی هر منطقه آزاد، مرزبان کشور جمهوری اسلامی ایران محسوب گردیده و با سمت مرزبان درجه 1 یا درجه 2 منصوب خواهد شد.
ماده - 2 - تعیین مرزبان درجه یا مرزبان درجه 2 بنا بر اهمیت و حساسیت و وسعت منطقه مرزی و قرارداد های مشترک با در نظر گرفتن ضوابط سازمان مرکزی مرزبانی نیروی انتظامی خواهد بود.
ماده - 3 - برای هر یک از مناطق ویژه انتظامی که در مرز های دریایی واقع شده باشند یک یگان دریایی منظور وزیر نظر مرزبان خواهد بود.
بند - الف - استعداد سازمانی و پرسنلی و نوع تجهیزات یگان دریایی متناسب با وسعت و حساسیت حوزه مرزی و ماموریت های محوله ویژه منطقه آزاد خواهد بود.
بند - ب - فرم لباس پرسنل و رنگ و آرم تجهیزات دریایی همانند سایر پرسنل یگان های دریایی ناجا خواهد بود.
بند - ج - کلیه امکانات از قبیل اماکن، شناورها و غیره که موردنیاز باشد توسط سازمان هر منطقه متناسب با استاندارد های نیروی انتظامی تهیه خواهد شد
ماده - 4 - مرزبانان و پاسگاه های مرزی و یگان های دریایی از نظر امور فنی مرزی تابع سازمان مرکزی مرزبانی ناجا میباشد.
ماده - 5 - در صورت ضرورت ایجاد امکانات تفریحی، سیاحتی، خدمات ویژه و مشابه در آب های داخلی و ساحلی متصل به مناطق آزاد بایستی قبلا محدوده این مناطق با هماهنگی سازمان مناطق آزاد و سازمان بنادر و کشتیرانی و نیروی انتظامی و سایر سازمان های ذی ربط تعیین و مراتب به سازمان مرکزی مرزبانی ناجا اعلام شود.
ماده - 6 - سایر وظایف عمومی مرزبانان به شرح زیر میباشد:
بند - 1 - دریافت استوارنامه از سازمان مرکزی مرزبانی.
بند - 2 - ملاقات با مرزبان کشور مقابل ( همتای خود ) و اعلام رسمیت و شروع به کار خود با ارایه استوارنامه.
بند - 3 - تحویل و تحول علائم مرزی و توجیه کامل به نحوه عبور خط مرز ویژگی های موجود در مرز
بند - 4 - اجرای مفاد معاهدات و پروتکل های بین دو کشور و قوانین بین المللی.
بند - 5 - اجرای قوانین و مقررات داخلی کشور و مناطق آزاد، مربوط به مرزبانی.
بند - 6 - اعمال سیاست های دولت جمهوری اسلامی ایران در مرز، با هماهنگی سازمان مرکزی مرزبانی.
بند - 7 - انجام اقدامات لازم در جهت مراقبت از حدود و ثغور کشور.
بند - 8 - استیفای حقوق دولت و مرزنشینان.
بند - 9 - انجام مکاتبات و شرکت در ملاقات های متناوب در خاک یکدیگر با دعوت قبلی مرزبانان به منظور رسیدگی و حل و فصل مسائل مرزی.
بند - 10 - سرپرستی اعضای شرکت کننده در ملاقات های مرزی اعم از اعضای ثابت و کارشناسان تخصصی ( برحسب ضرورت و نوع حادثه با انتخاب مرزبان ) براساس معاهدات مرزی.
بند - 11 - دریافت و جمع آوری اخبار اطلاعات و گزارش ها و رویدادهای سیاسی، مرزی نظامی، امنیتی، اقتصادی، فرهنگی و تجزیه و تحلیل و انعکاس سریع آن ها به سازمان مرکزی مرزبانی و مراجع ذی ربط ضمن اقدام لازم در هر مورد.
بند - 12 - همکاری در حل و فصل دعاوی حقوقی و اختلافات ایلی و عشیرتی بین اتباع دو کشور که در منطقه مرز به سکونت داشته و یا منشأ وقوع آن در عمق نوار مرزی میباشد.
بند - 13 - بررسی مشکلات، نارسائیها و مسائل مرزنشینان و اقدام در جهت رفع آن ها و انعکاس به سازمان مرکزی مرزبانی در صورت باقی ماندن مشکلات.
بند - 14 - همکاری و هماهنگی لازم با سازمان های دولتی و نظامی و سایر ارگان ها و نهاد ها در جهت تسهیل اجرای وظایف قانونی آن ها که در ارتباط با مرز میباشد.
بند - 15 - اقدام در مورد استرداد مجرمین و متهمین فراری دو کشور برابر قردادهای فی ما بین به شرط اینکه محل وقوع جرم در عمق نوار مرزی باشد در صورتی که با کشور مقابل قراردادی وجود نداشته باشد، ضمن توقیف احتیاطی متهم یا مجرم فراری از سازمان مرکزی مرزبانی کسب تکلیف خواهد نمود.
بند - 16 - اقدام در مورد صدور پرونده های گذر مرزی با عناوین ( برگ راهداری – پاساوان – پروانه گذر – گذرنامه مرزی – برگ عبور – گواهی عبور ) که در هر یک از معاهدات مشترک مرزی و تصویبنامه هیات وزیران ( مرز های جنوبی کشور ) پیش بینی گردیده ضمن ایجاد تسهیلات لازم و هماهنگی با مرزبان کشور مقابل جهت تردد اتباع دو کشور از نقاط مرزی تعیین شده است.
بند - 17 - اقدام در مورد صدور گواهینامه های ویژه جهت تردد کارشناسان و کارکنان فنی برابر معاهدات دو جانبه بین المللی و ایجاد هماهنگی با مرزبان مقابل و فراهم نمودن تسهیلات لازم جهت کارشناسان دو طرف.
بند - 18 - جلوگیری از هرگونه اقدام فیزیکی در نوار مرزو حاشیه آن قبل از اخذ مجوز از سازمان مرزبانی مرکزی.
بند - 19 - انجام بازدید های مشترک متناوب از کلیه علائم مرزی به منظور حصول اطمینان از پایدار بودن آن ها در محل اولیه و خارج نشدن از حال استاندارد.
بند - 20 - تهیه و تنظیم آمارهای نوبه ای مرزی و تجزیه و تحلیل آن ها و انعکاس به موقع به سازمان مرکزی مرزبانی و سازمان مناطق آزاد.
بند - 21 - گزارش فوری کلیه رویدادهای مهم مرزی به سازمان مرکزی مرزبانی و سازمان مناطق آزاد و حضور در محل و انجام اقدامات اولیه در محل.
بند - 22 - اجرای دستور های سازمان مرکزی مرزبانی در کلیه امور مرزی.
بند - 23 - نظارت فنی مرزبانی بر نحوه اجرای کلیه کار های عمرانی و طرح های مرزی در مرزو اطمینان از عدم تجزیه حقوق و منافع دولت و مرزنشینان و جلوگیری از ادامه کار در صورت مغایرت با منافع کشور و اعلام به سازمان مرکزی مرزبانی.
بند - 24 - نظارت فنی مرزبانی با فعالیت های فیزیکی طرح های اجرای حاشیه مرز در کشور مقابل و اطمینان از عدم تضییع حقوق و منافع دولت و مرزنشینان و اعتراض یا جلوگیری از ادامه کار ( برحسب وضعیت ) در صورت مغایرت با معاهدات دو جانبه و قوانین بین المللی.
بند - 25 - برآورد نیازمندی های فنی با ارایه راه کار های مناسب جهت بالا بردن توان رزمی یگانهای مرزی و بهینه کردن کنترل مرزو اعلام به سازمان مرکزی مرزبانی.
بند - 26 - اجرای قوانین جاری کشور در آب های داخلی.
بند - 27 - اجرای قوانین بین المللی یا داخلی ( حسب مورد ) در دریای سرزمینی ( آب های ساحلی ).
بند - 28 - اعمال به منظور پیشگیری از نقض قوانین و مقررات کشور از جمله مصوبات مربوط به مناطق آزاد، مقررات امنیتی، گمرکی، مالی، مهاجرتی، بهداشتی، زیست محیطی و اقدام لازم در مورد تعقیب و مجازات متخلفین ( با هماهنگی سازمان های مرتبط ) در آب های منطقه.
بند - 29 - نظارت به منظور عدم انجام فعالیت های غیر قانونی و هرگونه بهره برداری مغایر با حقوق دولت جمهوری اسلامی ایران و اقدام در مورد تخلفات ( با هماهنگی سازمان های مربوط ). در منطقه انحصاری اقتصادی و فلات قاره.
بند - 30 - نظارت به منظور عبور بی ضرر شناورها از آبراهه ای بین المللی واقع در آب های دریای متعلق به ایران
بند - 31 - جلوگیری از هرگونه بهره برداری غیر مجاز در منطقه اختصاصی ماهیگیری در دریای خزر.
بند - 32 - اعمال فرماندهی بر پاسگاه های مرزی به منظور حسن انجام وظایف محوله. این تصویبنامه در تاریخ 17/8/1373 به تایید مقام محترم ریاست جمهوری رسیده است.